donderdag 15 maart 2007

Antwaarps talent: La Esterella, een levende legende


Vergeet Natalia. Vergeet Geike Arnaert van Hooverphonic. Vergeet Sarah Bettens, vergeet Yasmine, vergeet K3, vergeet Axelle Red. En vergeet alstublieft Barbara Dex. Er is immers maar één vrouw in Vlaanderen die zich een levende legende mag noemen. De vrouw van de comeback, de getekende wenkbrouwen en de sigaren. De vrouw die de jongere generatie vooral kent door het typetje van Chris van den Durpel. Maar we vergeten dat ze meer is dan dat. Ze is waarschijnlijk de meest internationale zangeres die we in Vlaanderen ooit gehad hebben, maar dat zijn we langzaam maar zeker aan het vergeten. Daarom dit eerbetoon aan haar, de grootste artieste die Antwerpen en omstreken ooit gekend heeft. Ladies and gentlemen, we give you: Miss 'La Esterella'.

La Esterella word op 7 mei 1919 in Antwerpen geboren als Esther Lambrechts. In haar jonge jaren werkte ze als naaister, maar ze ging al snel beseffen dat dit niet het leven was waarvoor ze in de wieg was gelegd. Samen met haar moeder bezocht ze elk weekend de zangwedstrijden in ‘Oud België’ (legendarisch revuetheater waarover binnenkort een serie met Peter van den Begin & Stanny Crets gemaakt zal worden, nvdr). Het was hier dat de jonge Esther in 1940 voor het eerst zelf op het podium stond. De tweede keer dat ze meedeed raakte ze in de finale en werd aangesproken door Charly Schleimovitz. Schleimovitz, een Russische immigrant en ex-acrobaat, wierp zich op als haar impresario en grote liefde: ze trouwden in 1950. Hij toverde haar om tot La Esterella en liet haar zanglessen volgen bij een Joodse zangeres, die in de oorlog gedeporteerd zou worden, en loodste haar binnen in de grootste zalen. Over deze periode in haar leven zei ze: ‘Mijn man deed niet alleen de zakelijke afspraken, hij heeft me gewoon alles geleerd. Tevoren kon ik me niet eens schminken. Hij leerde me hoe ik me moest kleden, en hoe ik op een podium moest staan. Hij heeft een ster van me gemaakt’.

De wereld leek wel aan de voeten van de jonge zangeres te liggen, maar toen brak de Tweede Wereldoorlog uit. Ze werd verplicht om in Duitsland te gaan zingen, maar in ’44 wist ze een nieuwe resem opdrachten daar te ontwijken. Het was pas na de oorlog dat ze doorbrak in heel Europa. Ze trad op in de meeste Europese hoofdsteden zoals Parijs, Stockholm, Amsterdam, Londen, Bratislava, Oslo, Praag, München, … en werd de Belgische Zarah Leander genoemd. Haar repertoire varieerde van het lichte lied tot klassiek, en het duurde niet lang of ze werd Vlaanderen’s bekendste zangeres.

Begin jaren ’50 verbleef ze de helft van het jaar in Groot-Brittannië om daar op te treden in de schouwburgen van de badsteden, en voor het eerst ook voor de camera’s van de BBC. Haar collega-zangeres Jo Leemans verwoordde het als volgt: ‘La Esterella heeft Vlaanderen internationaal op de kaart gezet. Toen ik na de Tweede Wereldoorlog voor het eerst naar Londen trok, zag ik haar naam in het groot prijken op de affiche van een theater. ‘She’s from Belgium, you know’, vertelde ik trots aan mijn medepassagiers op de bus.'

De Vlaamse nachtegaal zong in meer dan 10 talen en was berucht om de snelheid waarmee ze nieuwe nummers onder de knie kreeg. In ’53 kreeg ze een platencontract bij Philips, dat toen net in Vlaanderen begon op te komen. De maatschappij stuurde haar voornamelijk in de richting van een Nederlandstalig repertoire. Dit bleek een goede zet, want liedjes uit die tijd zoals bijvoorbeeld ‘Voor een kusje van jou’ en haar bekendste hit ‘Oh Lieve Vrouwe Toren’, zijn intussen evergreens geworden.

Privé ging het Esther Lambrechts echter niet voor de wind. Ze bleef kinderloos na een miskraam en in ’59 werd haar man en toeverlaat Charly ernstig ziek. Toen hij ’62 overleed zei La Esterella het podium voorgoed vaarwel. Ze was toen 43 jaar. Ze ging aan de slag als secretaresse en in ’70 hertrouwde ze. Toch werd haar geluk enkele jaren later weer verstoord, want na slechts 10 jaar huwelijk stierf ook haar tweede man.

Ondanks haar tegenslagen op persoonlijk vlak, verbrak La Esterella in ’83 op professioneel vlak de stilte, toen ze zich op Radio 2 waagde aan een versie van de Sinatra Song ‘Ol’ Man River’. Hierover zei ze in een interview met De Standaard: ‘Ik had er in toegestemd één nummer te zingen. Eens de eerste noten in de studio weerklonken zag je de wenkbrauwen de hoogte ingaan, maar ik wist dat ik het kon. En het lukte. Ik kreeg een staande ovatie. Ongelofelijk, nooit was ik gelukkiger als toen’. Dit optreden leverde haar zoveel goede reacties op dat La Esterella opnieuw vertrokken was en begon te werken aan haar ‘come-back’.

In ’84 kreeg ze een ereteken van de Minister van Cultuur en in ’94 een eremedaille van de stad Antwerpen. Af en toe nam ze ook nog nieuwe liedjes op, zoals een lied voor Levenslijn in ’95 of voor de soundtrack van de film ‘Shades’ in 2000, waarvoor ze samenwerkte met Alex Callier van Hooverphonic en Regi Pinxten van Milk Inc. Daarnaast werden ook haar liedjes van de jaren ’50 voor het eerst op CD gezet. Ze zong zelfs ‘Pump Up The Jam’ in voor een commercial van Belgacom, een nummer waarvan ze daarvoor nog nooit gehoord had.

Haar optreden voor een groep Leuvense studenten haalde een paar jaar geleden alle kranten. ‘Op het einde zaten ze allemaal met een krop in de keel te luisteren. Goede muziek blijft ontroeren, dat heeft niets met leeftijd te maken’, zei ze in een interview met De Standaard. In 2001 werd er een documentaire over haar gedraaid, waarin ze wordt afgebeeld als een ster die uit de ruimte is gekomen om op aarde de taal van de sterren te spreken: zingen. Ook al zijn de grote zalen van weleer nu parochiezalen geworden, toch blijft La Esterella luisteren naar dat ene gebod: immer schijnen. Reactie van de zangeres zelf: ‘Schoon, maar bijlange niet compleet’. Nog in 2001 wordt ze bijgezet in de ‘Eregalerij van het Vlaamse lied’, met een onderscheiding ‘Voor Een Leven Vol Muziek’.

De laatste jaren heeft La Esterella’s carrière weer een nieuwe vlucht genomen door Chris van den Durpel’s persiflage in Chris en Co. Hierin wordt ze afgebeeld als een zangeres op jaren, die nog steeds geniet van het zingen, het leven, de sigaren en de elexirekes. Ook werd er ter gelegenheid van haar 85ste verjaardag op het internet een fictieve blog gestart, waarop de zangeres zogezegd haar dagboek neerschrijft. Ondanks het feit dat de site grotendeels humoristisch moet worden opgevat, blijken veel mensen geïnteresseerd in dit ‘fictieve leven’ van de Antwerpse nachtegaal.

Vandaag de dag zingt de 87-jarige zangeres nog steeds. Ook al heeft ze haar orkest van weleer vervangen door één pianist en bestaat haar publiek tegenwoordig vooral uit bejaarden, toch staat ze nog steeds op het podium als een trotse vrouw. Ze schittert onder de spots als de diva die ze ooit was en eigenlijk altijd is gebleven. De pluimen zijn misschien wel verdwenen, maar haar krachtige stem blijft nog steeds jong en oud ontroeren.